نحوه صحیح شست و شو و پانسمان زخم پای دیابتی

به گزارش راهبرد معاصر؛ مبتلایان به دیابت ممکن است در معرض ابتدا به زخم پای دیابتی، عفونت و عوارض این عفونت ها باشند. زخم پای دیابتی احتمال بستری شدن بیمار را بالا می برد و نیاز به قطع عضو دارد. تا 11.8% از مبتلایان به دیابت زخم دارند و بسیاری از آنها نیاز به جراحی پیدا می کنند. که یعنی مراقبت از زخم دیابتی پا و همچنین ممانعت از ایجاد آن بسیار مهم است.

چه شما مبتلا به دیابت باشید یا از عزیزی که مبتلا به زخم دیابت هست مراقبت کنید و کارهایی مثل شستشو و بانداژ کردن پای دیابتی را انجام دهید، نکات و دستورالعمل هایی برای راهنمایی شما وجود دارد.

زخم پای دیابتی را چگونه بشوییم؟

انواع مختلفی از محلول های پاکسازی کننده از جمله سالین نرمال، ضدعفونی کننده (محلول هایی که رشد باکتری ها و میکرواورگانیسم ها را کند یا متوقف می کند)؛ شوینده ها (محلول هایی که باکتری ها و کثیفی ها را پاک می کند)؛ یا مواد ضدعفونی کننده (محلول هایی مانند سفید کننده که میکرواورگانیسم ها را می کشند) را می توان استفاده کرد.

محلول های ضدعفونی کننده را می توان با سواپ (شبیه به گوش پاک کن ها هستند) روی زخم قرارد داد یا روی زخم اسپری کرد. زخم ها را می توان در محلول تمیز کننده به طور کامل شست یا در طی حمام کردن از یک سطل یا لگن استفاده کرد. تمیزکردن می تواند باعث ایجاد آزردگی و احتمالا درد شود.

گاهی برخی پمادهای را می توان برای درمان زخم ها که با مواد فیبری، مواد زردی شبیه به زخم سوختگی، پوشیده شده اند، استفاده کرد. سایر پمادها برای زخم پای دیابتی  شامل پمادها یا کرم های ضد باکتریایی عمومی می باشند که می توان برای تمیز نگه داشتن زخم از آنها استفاده کرد.

بعد از تمیز کردن زخم و استفاده از پماد، بهتر است زخم را با انواع پانسمان مخصوص زخم پای دیابتی بپوشانید.

چگونه چسب زخم را عوض کنید؟

باید از عفونت جلوگیری کرد و آن را تشخیص داد. بنابراین شما به موارد زیر نیاز دارید:

• بسته چسب زخم – شامل گاز، دستکش، پیش بند، کیسه امحا و سینی می باشد.
• چسب زخم توسط پرستار تامین می شود.
• قیچی قبل از استفاده تمیز شود.
• کرم ها یا پمادهای محافظتی برای پوست اطراف زخم استفاده می شود.
• در صورت نیاز از چسب استفاده شود.
• از آب معمولی برای تمیز کردن زخم و پوست اطراف آن استفاده شود.

چه کار باید انجام داد؟

• دست ها را کاملا بشویید. مخصوصا بین انگشتان و کف دست ها را مرحله به مرحله مانند تصویر بالا بشویید.
• دست های خود را با یک حوله تمیز یا دستمال حوله ای خشک کنید.
• بسته چسب زخم را باز و پیشبند را ببندید.
• برای چسب زخم و پانسمان آلوده از کیسه امحا استفاده کنید.
• چسب زخم جدید را باز کنید و داخل بسته پانسمان بازشده قرار دهید.
• چسب زخم را بدون لمس سمت کثیف چسب یا بستر زخم بردارید، اگر چسب به زخم چسبیده بود، احتمالا باید با آب آن را خیس کنید تا کنده شود. اگر چسب چسبیده بود، آن را نکشید. زیرا به زخم در حال بهبود آسیب می زند.
• چسب زخم آلوده را داخل کیسه بیندازید.
• دست ها را دوباره بشویید.
• دستکش ها را از بسته استریل خارج کنید.
• بستر زخم را به آرامی پاک کنید بقایای زخم را بردارید و سپس پوست اطراف آن را با آب معمولی و گاز موجود در بسته تمیز کنید.
• قبل از تمیز کردن پوست اطراف، از تمیز بودن زخم مطمئن شوید و یک قطعه گاز جدید برای پوست اطراف قرار دهید.
• بسته به محل زخم، شاید شستشو در حمام مناسب تر باشد. قبل از پانسمان مطمئن شوید که بستر زخم و پوست اطراف آن تمیز هستند.

چگونه از پای خود مراقبت کنیم؟

1.پای خود را مرطوب نگه دارید.

از کرم نرم کننده برای نرم و مرطوب کردن پا استفاده کنید. بهتر است در خرید کرم نرم کننده از  مشاوره با پزشک منخصص درمان زخم پای دیابتی یا پرستار دوره دیده و با تجربه استفاده کنید. اگر در مورد نوع کرم مورد نیاز خود مطمئن میستید با پزشک داروساز مشورت کنید.

کرم مرطوب کننده را از بالا به سمت پایین پا بزنید (سمت رویش مو). از کرم نرم کننده بین انگشتان خود استفاده نکنید زیرا می تواند به خاطر پوست نم دار منجر به رشد قارچ ها شود.

2.سطح گلوکز خون خود را کنترل کنید.

کنترل سطح گلوکز می تواند در بدن شما به ترمیم سریعتر و مبارزه با عفونت ها موثر باشد.

3.علائم هشدار یا نقاط قرمز را زیر نظر بگیرید.

 موارد زیر را بررسی کنید:

• قرمزی پوست اطراف زخم
• گرمتر بودن پوست اطراف زخم از حد طبیعی خود
• دردناکی زخم
• التهاب و سفتی
• افزایش خیسی زخم
• بوی زننده
• چرک زرد یا سبز
• که آیا زخم بدتر/ بزرگتر یا عمیق تر می شود
• دمای بالا (تب)
• در کل نداشتن حال خوب

اگر عفونت بیشتر پخش شود، قرمزی در قسمت های بیشتری از پوست پخش می شود و ممکن است حس خوبی نداشته باشید.

جلوگیری از زخم پای دیابتی

کنترل مناسب دیابت و اصلاح سبک زندکی می تواند در درمان مشکلات زمینه ای سلامتی کمک کند و نه تنها ترمیم زخم را تسریع کند، بلکه عوامل خطرناک را که ممکن است در ایجاد زخم پای دیابتی نقش داشته باشند را کاهش می دهد. کنترل مناسب دیابت و تغییر سبک زندگی شامل:

• نگه داشتن سطح گلوکز خون در وضع مناسب
• تغذیه و عادات غذایی خوب
• کاهش فشار خون
• عدم استفاده از دخانیات

مبتلایان به دیابت باید:

• پای خود را روزانه چک کنند و با دقت دنبال عفونت های قارچی یا هر نوع مورد غیر طبیعی باشند.
• پاها را حداقل یک بار در روز با آب ولرم شسته (یا آرنج تست شود) و خشک کنند. به خشک کردن بین انگشتان پا اهمیت بیشتری بدهند.
• از پدهای گرما دهنده استفاده نکنند و پاهای خود را نزدیک وسایل گرمایشی نبرند.
• از پوشش پا در داخل و خارج خانه استفاده کنند.
• اگر پاهای خود را حس نمی کنند، از کفش های جلوبسته استفاده کنند.
• از جوراب استفاده کنند و هر روز عوض کنند.
• ناخن ها را با دقت و توسط یک متخصص آموزش دیده کوتاه کنند (بیماران نباید ناخن های خود را کوتاه کنند، زیرا ممکن است باعث آسیب زیادی بشوند).
• خشکی پا را با روان کننده هایی حاوی اوره و سالیسیلات رفع کنند، اما بین انگشتان از آن ها استفاده نکند.

علاوه بر این، مبتلایان به دیابت باید سالانه معاینه جامع پا انجام دهند. علاوه بر معاینه دقیق فیزیکی توسط پزشک، متخصصان مراقبت از زخم باید بهترین شیوه های خود مراقبتی پای دیابتی را در هر بازدید به کار ببرند تا مطمئن شوند که فرد توصیه ها و اهمیت مراقبت از پاهای خود را درک می کند.